Trzy dosze w ajurwedzie: Vata, pitta i kapha - jak zrozumieć swoje ciało i umysł?
Share
Przez całe życie każdy z nas szuka swojego miejsca na ziemi. Pragniemy spokoju i harmonii na co dzień. Dążymy do życia w zgodzie z samym sobą. Jest wiele dróg, które prowadzą do osiągnięcia tego stanu, a ajurweda jest jedną z nich.
Ta filozofia indyjska postrzega nasze wnętrze jako naczynie, wypełnione przez trzy energie. Ich wzajemny stosunek determinuje nasz charakter i zachowania - określa to, kim jesteśmy. Poznaj dosze, czyli trzy energie ajurwedy i odkryj samego siebie na nowo.
Czym są Dosze? Poznaj trzy energie ajurwedy
Ajurweda postrzega równowagę ciała, umysłu i ducha przez pryzmat wewnętrznych energii – dosz. To one wypełniają nas, każdego w unikalnej proporcji, co sprawia, że ludzie są od siebie tak różni i wyjątkowi. Kompozycja doszy kształtuje nasz sposób bycia, myślenia i reagowania na otaczający świat.
Wyróżniamy trzy dosze: vata, pitta i kapha. Ajurweda dąży do utrzymania tych energii w harmonii, w zgodzie z naszą wewnętrzną naturą. Ta filozofia rozumie, że nasza emocjonalna tożsamość przyjmuje różne formy. Nie ma na celu nas zmienić, ale pogodzić nasze wnętrze, myśli i ciało, z otoczeniem.
Dowiedz się więcej na temat filozofii i praktyki: Ajurweda - starożytna filozofia zdrowia i piękna
Pięć żywiołów natury - wspólny fundament doszy
Każda dosza jest połączeniem dwóch żywiołów, które determinują nasze cechy fizyczne i psychiczne. Ajurweda traktuje nas, ludzi, jako integralną i nieodłączną część świata. Nasze energie wewnętrzne oraz te w otoczeniu, są ze sobą powiązane i nieustannie oddziałują na siebie. Życie w harmonii z tymi siłami jest drogą do zdrowego, prawdziwie szczęśliwego życia.
Pięć żywiołów wyróżnianych w ajurwedzie to:
- Ziemia (Prithvi) – to struktura, stabilność i twardość,
- Woda (Jala) – płynność, emocjonalność i elastyczność,
- Ogień (Tejas) – przemiana, transformacja, ciepło,
- Powietrze (Vayu) – dynamizm, ruch, witalność i zmienność,
- Eter (Akasha) – to przestrzeń, pustka, możliwość ekspansji.
Żywioły te są składnikami energii, tworzących nasz umysł i ciało. Poznając je, poznajesz też świat. Odkrywasz naturę doszy, ich działanie i… odkrywasz samego siebie.
Dosza vata - inspiracja, aktywność, chaotyczność
Vata to energia powietrza i przestrzeni - eteru. Osoby, u których dominuje są szczupłe i pełne energii. Mają szybki metabolizm i zmienne potrzeby, często zależne od pory roku. Przez ciągłe porywy energii, osoby te mogą mieć trudności z koncentracją, a ich pamięć bywa ulotna jak wiatr. Dosze tę wyróżnia ogromna kreatywność i chęć odkrywania nowych doświadczeń.
Charakterystycznym dla dominacji Vata jest chłód. Skóra tych osób może się przesuszać i wymagać dodatkowego nawilżenia. Jest to dosza powiązana z naszym systemem nerwowym i emocjami. Jej nadmiar przejawia się w problemach z trawieniem, niepokojem, nadmiernym stresem i trudnościami z zasypianiem.
Jak zrównoważyć energię Vata?
Kiedy ta chłodna energia zaczyna dominować, nasze ciało wymaga ogrzania. Vata lubi ciepłe posiłki, tłuste i pełne smaku, zawierające produkty pełnoziarniste, warzywa korzeniowe i oleje roślinne.
Dla dominującej doszy Vata ważna będzie codzienna rutyna. Są to osoby podatne na porywcze i chaotyczne działania. Regularne posiłki, aktywność fizyczna oraz zdrowy sen pomogą zrównoważyć tę burzliwą energię.
Z doszą Vata komponują się naturalne oleje - sezamowy, jojoba lub migdałowy. Balansu dla tej energii możesz również poszukać w cieple zapachu cynamonu w perfumie do wnętrz Musk Mukhallat, uziemiającym aromacie drzewa sandałowego oraz relaksującej lawendzie, zaklętej w hydrolacie z kwiatu lawendy od Arganove.
Dosza Pitta - ambicja, siła, porywczość
Pitta to energia żywiołu wody i ognia. Dosza ta wiąże się z intensywnością, siłą oraz ciepłem. Osoby z dominującą Pittą mogą mieć skłonności do zaczerwienionej skóry, trądziku oraz stanów zapalnych. Cera tych osób jest także bardziej wrażliwa na słońce. Ognisty temperament tej doszy sprawia, że często podejmują szybkie decyzje i są skłonni do wybuchów frustracji. Pitta uwielbia aktywność fizyczną. Są to osoby ambitne, skoncentrowane na swoim celu, inteligentne, ale też wyjątkowo impulsywne. Przez swoją pracowitość, Pitta jest podatna na wyczerpanie, przepracowanie, bóle głowy i problemy z ciśnieniem.
Jak załagodzić energię Pitta?
Żeby przygasić wybuchowość tej doszy, warto wybierać chłodne potrawy, lekkie i świeże owoce, warzywa, ryby. Będą one gasiły wewnętrzny ogień i nie pozwolą jej przerodzić się w pożar. Umiar w pracy i medytacja pomogą utrzymać Pitte w równowadze, natomiast sporty wytrzymałościowe będą dla tej doszy okazją do uwolnienia nadmiaru energii.
Aby odnaleźć harmonię energii Pitta, warto sięgnąć po produkty z dodatkiem kojącej róży, jak nasz eliksir różany do twarzy, aromaty oczyszczającej cytryny w prefumie do wnętrz Musk Lemon, oraz łagodzący dla żywiołu ognia aloes, zawarty w hydrolacie z liści aloesu od Arganove.
Dosza Kapha - wytrwałość, stabilność, stagnacja
Kapha to energia cięższych żywiołów - ziemi oraz wody. Jest powiązana ze stabilnością, i statecznością. Dosza ta nie lubi pośpiechu. Osoby, u których dominuje Kapha, są wyjątkowo opiekuńcze, cierpliwe i lojalne. Mogą mieć jednak trudności z motywacją oraz chęcią do działania. Kapha często wpada w pułapkę w stagnacji, co naraża ją na problemy z nadwagą, cukrzycą oraz chorobami stawów. Charakterystycznym dla tej doszy jest gładka, nawilżona cera, krąglejsza postura oraz skłonności do kataru i pocenia się - to akurat wpływ wilgotnego żywiołu wody.
Jak zadbać o energię Kapha?
Dla zrównoważenia tej doszy warto wybierać lekkie dania, suche, ale gorące. Warzywa, składniki pełnoziarniste i białka warzywne pomogą nasycić energię ziemi, bez zbędnego obciążania jej. Sprzymierzeńcem tej doszy jest również intensywny ruch, jak cardio lub bieganie, który pomaga przezwyciężyć stagnację.
Dosza ta może znaleźć dodatkowe pobudzenie do działania, w aromacie świeżego eukaliptusa, zawarty w naszym czarnym mydle Savon Noir, orzeźwiającej woni cytrusów, w świecy Jamaica. Równowagę energii Kapha przywróci również lekki dla cery olej arganowy, pielęgnujący skórę bez jej obciążania.
Poznaj dokładny przepis na ajurwedyjską pielęgnację twarzy, w zgodzie z naturą oraz twoją doszą: Ajurwedyjskie sposoby na piękno - harmonijna pielęgnacja twarzy krok po kroku
Dosze mieszane, czyli ajurwedyjski dynamizm energii w naszym ciele
Ajurweda uznaje, że balans doszy jest płynny, dynamiczny i zależny od wielu czynników. Dominacja Vaty, Pitty czy Kaphy nie musi być czymś, do czego jesteś uwiązany. Natura jest pełna ewolucji i przemian - i ty także.
Dosze mogą przechodzić przez różne fazy wzrostu, spadku, mogą się także ze sobą mieszać. Ajurweda mówi, że każdy człowiek jest inny, a kompozycja wewnętrznych energii jest obrazem jego mentalnych i fizycznych cech.
Jak poznać swoją doszę?
Najważniejsza na tej drodze będzie obserwacja samego siebie. Ty sam, słuchając swoich potrzeb i obserwując reakcje, możesz poczuć, która energia rezonuje z tobą najbardziej. Wystarczy, że zaufasz intuicji. Ajurweda wierzy, że wszystko w naturze ma swoją energię, a więc ma też swój głos.
Spróbuj, nawet w tej chwili: zamknij oczy, poczuj swoje palce, dłonie, wsłuchaj się w otoczenie. Poczuj, jak przepływa przez ciebie energia. Zatrzymaj się na chwilę, wyłącz myśli i pozwól swojej doszy przemówić.